De vrijheid van verwondering
Tijdens de viering van zondag 26 april gaat het over de Emmausgangers. De overweging heeft pater Bertus Bus verwerkt in een blog ‘de vrijheid van verwondering.’
De Emmaüsgangers (Lucas 24, 13 -35) zagen bij het breken van het brood wie er met hen had meegetrokken. Ze herkenden Jezus en het liefst hadden zij dat Hij gebleven was. Maar, zo zegt de evangelist Lucas: ‘meteen was Hij uit hun gezicht verdwenen.’ Zij kunnen Jezus niet vasthouden. Het is zien, soms even. Topervaringen kun je niet vasthouden, die zijn er om mensen te laten opstaan. Dat is namelijk precies wat de Emmaüsgangers doen als Jezus uit hun ogen verdwenen is: ‘ze staan van tafel op en gaan terug naar Jeruzalem.’
Pesach
Met Pasen gedenken we het Joodse Pesach, de bevrijding uit de slavernij van Egypte. Gedenken doen we door het te betrekken op het heden. God neemt in de paasnacht de macht weg, die de dood, geweld, angst over ons uitoefent. Pasen staat immers voor bevrijding. Maar wélke vrijheid?
Het coronavirus beheerst ons leven. We voelen ons door de genomen maatregelen niet vrij. Dat kan ons ontregelen. Maar ook uitnodigen tot bezinning.
Toen ik jonger was, maakte ik met mijn vader op zondagochtend lange wandelingen. Mijn vader hield heel intens van de natuur. We liepen langs akkers met wuivend graan, kleurrijke bloemranden en dieren in de wei. Altijd met een flinke omweg naar het land van mijn vader. Daar was hij dagelijks.
En je zag dat hij toen al veel aandacht had voor een gezond bodemleven. Er was variatie in akkergewassen met akkerkruiden en bloemrijk grasland. Mijn vader zei vaker: het zou goed zijn als we de aarde konden inpakken. Om haar te beschermen.
Hij ervaarde - en dat maakte hem verdrietig - dat mensen niet goed omgingen met de natuur en daardoor ook niet met elkaar en de dieren. We raken - zo zei hij - steeds meer de basis van ons bestaan, de natuur kwijt. En daarmee een deel van onszelf. Mensen beseffen niet dat we deel zijn van een groter geheel. Deze zin: mensen beseffen niet dat we deel zijn van een groter geheel, hamert in mijn gedachten.
Er is kennelijk iets aan de hand met mijn leefstijl. Ik voel me uitgenodigd om terug te gaan naar de ziel van alles, naar waar het eigenlijk om gaat. De wereld is anders dan ik mij voorstel. De kaart is niet het gebied. En wie kan ons beter laten zien wat zich buiten ons blikveld bevindt dan de ander?
Emmausgangers
Dat is wat de leerlingen op weg naar Emmaüs overkomt. Zij zijn lange tijd met Jezus opgetrokken, waren hoopvol. Tot het wanhopige feit zich voordeed dat hij vernederd en gekruisigd werd. Hun idealen lagen aan scherven. Diep teleurgesteld keerden ze de heilige stad Jeruzalem de rug toe en gingen weer terug naar hun eigen dorp Emmaüs. Ze geven op waar ze in geloofd hadden.
Jezus ziet - zo staat er - dat hun ogen en oren gesloten waren. Zij kunnen zich niet voorstellen dat iemand niet weet wat er met Jezus gebeurd is. Hij komt als de ander tussen hen in en opent hun ogen en hun hart. De oude weg die zij gingen loopt dood. Het is nu aan hen. Dat inzicht wordt in hen geboren in de verwondering over het breken van het brood door die ander.
Dat Jezus onmiddellijk van het toneel verdwijnt benadrukt, dat het nu aan hen is om het verhaal voort te zetten. Ze staan er geen minuut bij stil, maar weten precies welke richting ze uit moeten: naar Jeruzalem. Daar zijn hun zusters en broeders. Hun zullen ze zeggen: laten we terug gaan naar de ziel van alles, naar waar het eigenlijk omgaat.
Duurzaamheid en rentmeesterschap, goed zorgen voor de aarde, medemenselijkheid, dat is de basis. Daarom is het goed dat we teruggaan naar die basiselementen. Goedheid zit ook in ons bewustzijn. Bij gelovigen net zo goed als bij mensen die moeite hebben om te geloven.
Hoop en inspiratie
De coronacrisis woedt in de paastijd. Het verhaal dat eindigt met de opstanding van Jezus. Als we moeilijkheden hebben, door de pijn gaan, dan staan we daarna op. Dat zie je ook aan de natuur, die begint elke dag opnieuw. Het geloof geeft hoop. Moge dat ons inspireren.
Pastor Bertus Bus
