Palmtakjes gezocht!
Er dreigt dit jaar een tekort aan palmtakjes vanwege de rupsenplaag van vorig jaar. Palmtakjes worden jaarlijks vlak voor Palmzondag (dit jaar 14 april) geoogst van de buxusstruik.
Bij deze daarom een verzoek aan mensen die een buxushaag hebben en takjes willen afstaan, om contact op te nemen met de pastoor. In overleg wordt dan een afspraak gemaakt om in de week vóór 14 april te komen snoeien.
De symboliek van het Palmtakje
Volgens kerkhistoricus Toon Brekelmans ondernam de Franse kloosterzuster Egeria rond 400 een bedevaart naar het Heilige Land. Ze vertelde, dat ze op Palmzondag in Jeruzalem een processie meemaakte onder leiding van de bisschop. Er werden hymnen gezonden met het refrein: ‘Gezegend die komt in de naam des Heren.’ Het volk liep met takken in de hand voor de bisschop uit. Sommigen hadden palmtakken en anderen takken van olijfbomen.
In de westerse kerk dateert de viering van Palmzondag met een palmprocessie vanaf de zesde eeuw, eerst in Spanje en later in andere landen. Het is de liturgische viering van de intocht van Jezus in Jeruzalem. Toen dit gebruik echter in onze streken werd overgenomen, waren hier geen palmen te vinden en hoewel ze er niet erg op lijken gingen de takjes van de buxusstruik voor palmtak spelen. Daardoor wordt de buxus ook wel ‘palmboompje’ genoemd en het hout ‘palmhout’.
Betekenis
De palmtakjes (bij ons dus gewoon buxus) hebben een bijzondere betekenis. De Kerkvaders, Hieronymus en Augustinus hebben de palmtakken uitgelegd als een teken van overwinning. De antieke basis hiervan was de overwinningspalm die de oude Romeinen bij terugkeer in Rome, uitgereikt kregen na een gewonnen oorlog.
Over de takken op Palmzondag zegt een wijdingsgebed: “Heer, op deze dag herdenken wij dat de kinderen van Israël U met takken van olijven en palmen tegemoet liepen om U te huldigen, zodat alle volken mogen erkennen dat U de overwinning hebt behaald op de wereld en de duivel. Dat deze takken, in vroom geloof naar huis meegenomen, ziekten en aanvallen van de vijand afweren.”
Zo symboliseren de palmtakken dat Jezus door zijn lijden, dood en verrijzenis, de overwinning heeft behaald op de duivel.Het oude gebed van de palmwijding wijst naar een oud volksgebruik. Het palmtakje in huis, in de stal of in een akker gestoken, werd gezien als bescherming tegen het kwaad.
Godsdienst en volksgeloof horen bij elkaar. Gelden voor de Kerk de palmtakken als herdenking van de intocht van Jezus in Jeruzalem, voor het volk hadden de gewijde palmtakken een wereldsere toepassing.
Onweer
Gewijde palmtakjes beschermen bijvoorbeeld tegen onweer. Vroeger werd een palmtakje ingemetseld onder de bovenste stenen van een schouw of achter het kruisbeeld dat aan de schouw hing gestoken omdat daar het eerst de bliksem insloeg. Een meer moderne plaats voor palmtakjes tegen blikseminslag is de meterkast. Boeren steken ook palmtakjes in stallen en schuren, dat is nog altijd doeltreffender dan een brandverzekering.
Mollen
Een andere toepassing bij boer en tuinders is de strijd tegen de mollen. Mollen worden in Limburg al eeuwen verjaagd door gewijde palmtakjes te steken op drie hoeken van tuin of veld. De vierde hoek blijft open zodat de mollen weg kunnen komen.
Welkom op zondag 14 april
Zondag 14 april nemen we allemaal weer een gewijd, vers groen palmtakje mee naar huis, als herdenking van de intocht en als voorbereiding op de Goede Week en het daaropvolgende Paasfeest. Het mag een jaarlang de plek sieren die we ervoor uitkiezen en als het geel en verdord is dient zich gelukkig een nieuwe Palmzondag aan.
(overgenomen van de website van de Emmausparochie van Tilburg)
