Homilie bij het afscheid van kapelaan Van Overbeek
Op zondag 18 maart 2012 was de afscheidsviering van kapelaan Harold van Overbeek die als pastoor is benoem in bedevaartsplaats Ommel. Hieronder publiceren we zijn homilie.
4e Zondag van de 40-Dagentijd
Zondag 18 maart 2012 - Jaar B
2 Kronieken 36, 14-16. 19-23
Efesiërs 2, 4-10
Johannes 3, 14-21
Dierbare broeders en zusters, ik heb wel eens een tegeltje gezien bij iemand in huis waarop stond:
Wil in uw huis - aan Christus’ kruis
de plaats van ere geven.
En menig kruis - wordt uit uw huis
door Christus’ kruis verdreven.
Terugdenkend aan deze tekst, is dit de samenvatting van het evangelie van vandaag. Daarin lezen we: ‘De Mensenzoon moet omhoog geheven worden, zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn’. Misschien moet ik eerst dat verhaal nog even herhalen.
Het Joodse volk had het zwaar te verduren gedurende de veertig jaren in de woestijn, daar waar onze veertigdagentijd een symbolische verwijzing naar is. Veertig jaar om te oefenen in geloof, om te wennen aan die onzichtbare God van hun voorvaderen: de God van Noach, de God van Abraham, Isaak en Jacob. Maar naarmate het langer duurde en ze minder te eten hadden, werd het gemopper groter. Het volk kwam in opstand tegen Mozes en tegen God.
Dan breekt er een slangenplaag los. Overal in het kamp duiken giftige slangen op. En plotseling begrijpen ze wat dat betekent. Hun eigen zonden heeft hen in de greep. Hun eigen ongeloof, wantrouwen en opstandigheid heeft de boel vergiftigd. De gelovige Joden zien in de slangen een teken van hun eigen zonden. Er zijn er al velen gestorven aan de slangenbeten en er lijkt geen kruid tegen opgewassen. Dan gaan ze naar Mozes en zeggen: ‘Wij hebben gezondigd tegen God en tegen u’. Mozes bidt voor hen en God zegt: ‘Maak zo’n slang van brons en zet die op een paal. Wanneer ze daarnaar opzien, zullen ze niet sterven’.
Dat is wat we vandaag in het Evangelie horen. Wat is er de betekenis van? Het lijkt mij dat als de Joden in de woestijn naar die bronzen slang keken, dat ze zich bewust werden van hun eigen zonden, maar óók van Gods belofte.
En daar ging het in de woestijn met name om: dat ze leerden vertrouwen op Gods belofte. Wat dat aangaat zijn ze echt een nageslacht van Abraham, die tenslotte ook moest leren vertrouwen op Gods belofte, hoe lang de vervulling ook op zich liet wachten. Nu naar Jezus.
Hij zegt: “De Mensenzoon moet omhoog geheven worden, zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn”. Jezus spreekt hier over zijn eigen kruisdood. Wanneer wij opzien naar Hem die zij hebben doorstoken, wanneer wij kijken naar de gekruisigde Christus, gebeurt hetzelfde als toen in de woestijn. Wij zien wat de mensen met Gods Zoon hebben gedaan. Dat zou je kunnen noemen: de oerzonde van de mensheid: God afwijzen, God niet vertrouwen. Zo wordt Gods Verbond in Vlees en Bloed aan een kruis geslagen. Wanneer je dat tot je laat doordringen, dan kan het zwaarmoedig worden in je hart. Wanneer je Jezus op het kruis ziet, kun je denken: ‘Hij is aan het kruis gestorven door onze zonden en voor onze zonden; de zonden van toen, maar net zozeer de zonden van nu’.
Maar daar staat het antwoord van God tegenover. ‘Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven. - God heeft zijn Zoon niet gezonden om de wereld te veroordelen, maar om te redden.’ Het kruis is het teken dat God tot het uiterste gaat om ons te redden.
De allerliefste, de enige absoluut Zondeloze, geeft Zich voor ons. Door zijn mateloze, grenzeloze en tijdloze liefde, keert Hij dat teken van zonde om in een teken van liefde. Het kruis van Jezus, is het definitieve teken van Gods alles overwinnende liefde. Wie dat verstaat, die gaat ook anders kijken naar het kruis in zijn of haar eigen leven.
Waar zit jij aan vastgenageld, welk kruis heb je te dragen? Zou het lukken, dat kruis vanuit de liefde om te keren, te maken tot een teken van liefde? Is het in je eigen leven al niet dikwijls zo? Hoeveel pijn kunnen opgroeiende kinderen hun ouders doen? Even ervan uitgaand dat het niet de schuld is van de ouders, want dat zou ook kunnen. Liefhebbende ouders kunnen veel te lijden krijgen van hun kinderen. Maar hoe keert dat dikwijls later om, wanneer zíj weer kinderen krijgen. Dan wordt het kruis dat je toen gedragen hebt, uit liefde, met geduld, het teken en de basis voor een nieuwe diepe liefdevolle relatie met je kinderen, omdat ze het gaan verstaan.
Met het kruis van Christus is het niet anders. Wie het kruis aanvaardt, mag ontdekken dat daardoor alle kruisen in het leven veranderen, wezenlijk veranderen, door Gods oneindige en eeuwige liefde. Laat ik het versje nog een keer lezen.
Wil in uw huis - aan Christus’ kruis de plaats van ere geven
En menig kruis - wordt uit uw huis door Christus’ kruis verdreven.
Amen.
