Conclaaf feiten

Een over­zicht van feiten over het conclaaf, netjes op een rijtje gezet. Voor als je door de bomen het bos niet meer ziet of, mis­schien beter uitgedrukt, je hoofd in de zwarte rook zit.

Kar­di­na­len­col­lege

• 117 kar­di­na­len mogen kiezen
• 2 kar­di­na­len uit Azië zullen niet meedoen aan het conclaaf
• 115 kar­di­na­len zullen kiezen
• 48 kar­di­na­len zijn gecreëerd door paus Johannes Paulus II
• 67 kar­di­na­len zijn gecreëerd door paus Bene­dic­tus XVI
• 90 kar­di­na­len waren 80 of ouder op 28 februari 2013
• 207 kar­di­na­len zijn er in totaal

Stem­gerech­tigde kar­di­na­len

• 61 kar­di­na­len komen uit Europa
• 14 kar­di­na­len komen uit de Verenigde Staten
• 19 kar­di­na­len komen uit Latijns Amerika
• 11 kar­di­na­len komen uit Afrika
• 9 kar­di­na­len komen uit Azië
• 1 kar­di­naal komt uit Oceanië

• De kar­di­na­len komen uit 48 ver­schil­lende lan­den
• De ge­mid­del­de leef­tijd is 72 jaar

Conclaaf

• Niet-stem­gerech­tigde kar­di­na­len doen niet mee aan het conclaaf, wel aan de ont­moe­tingen die vooraf­gaan aan het conclaaf, ook wel pre-conclaaf genoemd
• Behalve de stem­gerech­tigde kar­di­na­len zijn er ook twee technici, medisch personeel en enkele assis­tenten aanwe­zig in de Sixtijnse kapel
• Conclaaf komt van “cum clave” - met sleu­tel, wat duidt op het feit dat de kar­di­na­len let­ter­lijk wor­den op­ge­slo­ten
• Als alle stem­gerech­tigde kar­di­na­len en de overige deel­ne­mers van het conclaaf binnen zijn, spreekt de pau­se­lijke ceremonie­mees­ter mgr. Guido Marini de woor­den “Extra omnes” - ie­der­een eruit; daarna sluit hij de deuren
• Kar­di­na­len en assis­tenten zweren een eed van absolute geheim­hou­ding. Het ver­bre­ken van de geheim­hou­dingsplicht resul­teert auto­ma­tisch in excom­mu­ni­ca­tie
• Met uit­zon­de­ring voor nood­ge­vallen is het de kar­di­na­len niet toe­ge­staan contact te hebben met de buiten­we­reld: geen mobiele tele­foons, geen kranten, geen tele­vi­sie, geen brieven en geen signalen
• De kar­di­na­len over­nach­ten in het Domus Sanctae Marthae, het Heilige Marthahuis, een gebouw in Vati­caan­stad met 5 ver­die­pingen, 105 twee-kamer suites en 26 enkele kamers
• De kamers in het Domus Sanctae Marthae wor­den door loting toe­bedeeld
• De kar­di­na­len kunnen alleen wor­den gespot als ze van hun slaapver­trek­ken naar de Sixtijnse Kapel gaan of vice versa

Stemrondes

• De eerste dag begint op dins­dag 12 maart om 16.30 uur
• De eerste dag kan één keer wor­den gestemd
• Na de eerste dag wordt vier keer per dag gestemd
• Twee keer per dag wor­den de stem­briefjes, de tel­for­mu­lieren en de aanteke­ningen verbrand, om 12.00 uur en om 19.00 uur maar als een paus gekozen is, wordt niet gewacht tot die tijd
• Een offi­cië­le registratie van de stem­ming wordt verze­geld en bewaard in de Vati­caanse archieven
• Zwarte rook geeft aan dat er nog geen paus gekozen is
• Als na drie hele dagen nog geen paus is gekozen, kan een dag voor gebed wor­den ingelast
• Daarna kan een dag voor gebed wor­den ingelast na elke zeven stemrondes
• Een twee­derde meer­der­heid is nodig om een paus te kiezen, dus 77 stemmen
• Als na 33 stemrondes nog geen paus is gekozen, wordt de keuze beperkt tot de twee kan­di­da­ten met de meeste stemmen, maar een twee­derde meer­der­heid blijft nodig

Stembiljet

• Stembiljetten zijn ongeveer 15 cm bij 5 cm en bovenaan staat de tekst: “Eligo in Summum pontificem” - Ik kies als paus
• De kar­di­na­len vullen de naam van hun keuze in op zo'n manier dat aan het hand­schrift niet kan wor­den achterhaald wie heeft gestemd
• De stembiljetten wor­den in de lengte gevouwen tot ongeveer 15 cm bij 2½ cm
• Dan lopen alle kar­di­na­len op volgorde van leef­tijd, een voor een naar voren en werpen hun stembiljet in een bronzen urn die is verzilverd en verguld
• De kar­di­naal-camerlengo leest overluid een voor een de namen voor die op de stembiljetten staan
• De stembiljetten wor­den aan een koord geregen alvorens ze wor­den verbrand

Nieuwe paus

• Wanneer iemand een twee­derde meer­der­heid heeft behaald, vraagt de deken van het kar­di­na­len­col­lege of hij ac­cep­teert en kiest hij een naam
• De stem­briefjes wor­den verbrand met speciale chemicaliën die de rook wit doen kleuren opdat de wereld zal weten dat er een nieuwe paus is gekozen
• Tege­lijk met de witte rook wor­den de klokken geluid om eventuele ver­war­ring te voor­ko­men
• De kar­di­na­len beloven ge­hoor­zaam­heid aan de nieuwe paus
• De nieuwe paus kleed zich in een witte soutane en hij zet een witte solideo op
• Drie witte soutanes van ver­schil­lende grootte liggen klaar
• De oudste deken van het kar­di­na­len­col­lege betreedt het hoofdbalkon en verklaart: “Habemus Papam” - we hebben een paus
• Ver­vol­gens verschijnt de nieuwe paus op het balkon

Ge­schie­de­nis

1740 - Bene­dic­tus XIV (247e paus)

51 kiezers, 4 stierven tij­dens het conclaaf
18 februari - 17 au­gus­tus 1740 (181 dagen)
(langste conclaaf in de moderne ge­schie­de­nis)

1758 - Clemens XIII (248e paus)

45 kiezers, 44 bij de laatste stemronde
15 mei - 6 juli 1758 (53 dagen)

1769 - Clemens XIV (249e paus)

(paus Clemens XIV was O.F.M. Conv.)
46 kiezers
15 februari - 19 mei 1769 (94 dagen)

1774-1775 - Pius VI (250e paus)

44 kiezers, 2 stierven tij­dens het conclaaf
5 ok­to­ber 1774 - 15 februari 1775 (133 dagen)

1799-1800 - Pius VII (251e paus)

(Venetië: Rome was bezet, laatste conclaaf buiten Rome)
34 kiezers
1 de­cem­ber 1799 - 14 maart 1800 (105 dagen)

1823 - Leo XII (252e paus)

49 kiezers
2 - 28 sep­tem­ber 1823 (27 dagen)

1829 - Pius VIII (253e paus)

50 kiezers
24 februari - 31 maart 1829 (36 dagen)

1830-1831 - Gregorius XVI (254e paus)

(laatste pries­ter-kar­di­naal tot paus gekozen)
45 kiezers
14 de­cem­ber 1830 - 2 februari 1831 (51 dagen)

1846 - Pius IX (255e paus)

(begin van de ‘korte conclaven’)
50 kiezers
14 - 16 juni 1846 (3 dagen)

1878 - Leo XII (256e paus)

(Eerste niet-Europese kar­di­naal arriveert te laat, John McCloskey van New York)
61 kiezers
18 - 20 februari (3 dagen)

1903 - Pius X (257e paus)

64 kiezers
7 stemrondes
31 juli - 4 au­gus­tus 1903 (4 dagen)

1914 - Bene­dic­tus XV (258e paus)

(2 Ameri­kaanse plus 1 Canadese kar­di­naal arriveer­den te laat en wer­den buiten­ge­slo­ten)
(eerste Latijns Ameri­kaanse kar­di­naal)
57 kiezers 10 stemrondes
31 au­gus­tus - 3 sep­tem­ber 1914 (4 dagen)

1922 - Pius XI (259e paus)

(2 Ameri­kaanse plus 1 Canadese kar­di­naal arriveer­den WEER te laat)
(na dit conclaaf werd de 15-dagen-regel inge­steld)
53 kiezers / 14 stemrondes
2 - 6 februari 1922 (5 dagen)

1939 - Piux XII (260e paus)

62 kiezers / 3 stemrondes
(kortste conclaaf met kleinste aantal stemrondes)
1 - 2 Maart 1939 (2 dagen)

1958 - Johannes XXIII (261e paus)

51 kiezers / 11 stemrondes
25 - 28 ok­to­ber 1958 (4 dagen)

1963 - Paulus VI (262e paus)

80 kiezers / 6 stemrondes
19 - 21 juni 1963 (3 dagen)

1978 (1) - Johannes Paulus I (263e paus)

(eerste conclaaf zon­der kar­di­na­len van 80 of ouder)
111 kiezers / 4 stemrondes
25 - 26 au­gus­tus 1978 (2 dagen)

1978 (2) - Johannes Paulus II (264e paus)

111 kiezers / 8 stemrondes
14 - 16 ok­to­ber 1978 (3 dagen)

2005 - Bene­dic­tus XVI (265e paus)

115 kiezers / 4 stemrondes
18 - 19 april 2005 (2 dagen)

2013 - Fran­cis­cus (266e paus)

Eerste conclaaf in de Veer­tig­da­gen­tijd sinds 1829
115 kiezers / 5 stemrondes
12 - 13 maart 2013?

(bron: www.katho­liek­ge­zin.nl)